Slapen tijdens de overgang of menopauze. Er verandert veel in het lichaam van de vrouw tijdens de menopauze ofwel ‘de overgang’. De eierstokken gaan over een verloop van een aantal jaren geleidelijk minder van de hormonen oestrogeen en progesteron produceren. Met als gevolg dat de menstruatie uiteindelijk volledig tot stilstand komt. De aanloop periode naar de daadwerkelijke menopauze wordt de peri-menopauze genoemd.

De menopauze begint op de dag nadat de laatste menstruatie is uitgebleven. Als de menstruatie op zijn minst 12 maanden lang definitief is uitgebleven is de postmenopauze bereikt. Dit gebeurd gemiddeld op 50 jarige leeftijd. De postmenopauze wordt gekenmerkt door de meeste slaapproblemen. Dit uit zich vooral in opvliegers en overmatig zweten waardoor de nachtrust verstoord wordt, maar ook snurken, slapeloosheid en slaapapneu. Deze klachten gaan vaak gepaard met angst en depressiviteit. Als de menopauze eenmaal bereikt is, wordt over het algemeen de slaap ook als minder ervaren. Een hoog percentage vrouwen, maar liefst 60%, heeft problemen met inslapen of doorslapen.

Menopauze en transpireren

Transpireren ofwel zweten is een normale functie van de huid. De temperatuur van het lichaam wordt op het juiste niveau gehouden en afvalstoffen worden uitgescheiden door middel van transpireren. Het transpiratie proces kan tijdens de menopauze echter erg verstoord raken. U kunt niet meer lekker slapen omdat u ineens uw bed ‘uitdrijft’. Dit heeft als gevolg dat u overdag ontzettend moe bent.

Per etmaal produceert de mens tussen de 100 en 8000 ml zweet. Dit is wel afhankelijk van meerdere factoren zoals het weer, lichamelijke inspanning, stress en de algehele gemoedstoestand. Gedurende de menopauze kan het temperatuurcentrum in de hersenen verstoord raken omdat het gevoelig is voor het wisselen van de hormoonspiegels. Hierdoor kunt u meer gaan transpireren. Het vrouwelijke hormoon oestrogeen kan tijdens de menopauze plotseling een daling beleven. Hier raakt het lichaam door van slag raakt met gevolg dat u ineens veel meer gaat zweten.

Het proces van plotseling overtollig zweten is een reactie van het lichaam op je hormonale stelsel. Er ontstaat een gevoel van gejaagdheid en onrust en het lichaam krijgt het koud. De lichaamsthermostaat krijgt de indruk dat het warm is en gaat bijdraaien. U gaat meer zweten omdat het lichaam de bloedvaten openzet. In 2-3 minuten tijd kan u drijfnat van het zweet zijn. Dit wordt door veel vrouwen ervaren als een koorts piek. Na deze korte periode wordt dit gevoel vaak afgesloten met een koude rilling en houd het zweten op. De lichaamsthermostaat is weer in evenwicht.

Het grote belang van echt goed slapen

Het belang van een efficiënte, lange en ongestoorde slaap is groot voor allerlei essentiële processen in het lichaam om gezond te blijven. Een goede nachtrust resulteert zich in een verbeterde werking van het hormonale systeem, het zenuwstelsel, het immuun systeem, stressbelastingen, het afweersysteem en niet te vergeten het goed functioneren van de hersenen.

Hormonen

Melatonine: Het slaaphormoon dat wordt aangemaakt als het donker wordt. Is een krachtige antioxidant dat vrije radicalen opruimt en zelfs in staat is celdeling van kankercellen te vertragen.

Groeihormoon: Dit hormoon zorgt voor de opbouw van spiercellen en afbraak van vetcellen, wordt ook wel de cel reparateur genoemd en deze werkt ’s nachts door. Bij slecht slapen wordt er te weinig van aangemaakt. Essentieel voor gezondheid.

Bij slecht slapen en vermoeidheid horen we bij 40+ vrouwen vaak de zin: ‘Het zullen mijn hormonen wel zijn’ roepen. Dit is niet zo gek want hormonen en slaapgedrag hebben inderdaad alles met elkaar te maken. De hormoonhuishouding bij vrouwen zit complex in elkaar hierdoor zijn vrouwen extra kwetsbaar voor slaapproblemen.

Slaapproblemen door hormonale oorzaken bij 40+ vrouwen

• Tijdens de menstruatiecycli schommelen de belangrijkste hormonen oestrogeen en progesteron het heftigst. Progesteron zorgt voor een diepe herstelslaap en zorgt ervoor dat je slaperig wordt. Een daling van progesteron vlak voor de menstruatie periode zorgt ervoor dat je slechter of onrustiger slaapt. Deze hormoonschommelingen zijn helaas niet bevorderlijk voor een ongestoorde slaap.
• Bij vrouwen vanaf 35 jaar dalen de twee hormonen oestrogeen en progesteron. Oestrogeen beleeft een daling van wel 40 tot 60 procent. Progesteron daalt het hardst met een mogelijke terugval tot 5 procent. Dit is nou net het hormoon dat ontspanning geeft en een goede nachtrust bevorderd. Nog onderzocht wordt of dit een mede oorzaak is van slecht slapende vrouwen van 65+ en vrouwen met overgewicht, in beide gevallen is er sprake van “oestrogeen dominantie”. Er wordt dus te weinig progesteron ten opzichte van oestrogeen geproduceerd.
• Bij vrouwen tussen de 45 en 60 jaar krijgt min of meer 80 procent ’s nachts last van nachtzweten en opvliegers, dit is niet bevorderlijk voor een gezonde slaap.
• Bij veel vrouwen van deze leeftijdscategorie is dit ook de periode dat ze bewust of onbewust de levensbalans gaan opmaken. De hormonen kunnen ervoor zorgen dat tijdens deze periode veel emoties loskomen zoals: verdriet, bezorgdheid, angst maar ook frustratie en boosheid. Testosteron, het mannelijke hormoon, begint dan een grotere rol te spelen. Deze vaak nog onverwerkte emoties kunnen leiden tot jarenlange slapeloosheid.
• Een percentage van 25 procent van de vrouwen boven de 40 krijgt last van een trage schildklier, dit veroorzaakt ook slaapproblemen.
• Moeders van kinderen hebben jarenlang zichzelf aangeleerd om waakzaam te slapen, ondanks dat het op latere leeftijd niet meer nodig is blijft dit patroon toch vaak hangen. De diepe slaap is als het ware verjaagd door het onbewust waakzaam zijn.

Tips om goed te slapen tijdens de menopauze

• • Probeer zorgelijke gedachten over je heen te laten komen en ga er niet in mee. Maak gebruik van ademhalingen ontspanningstechnieken. Laat deze gedachten komen en gaan zoals een rivier voorbij stroomt. Ben er van bewust dat het geen feitelijke gebeurtenissen zijn maar slechts gedachten en overtuigingen.
  • Vermijd voor het slapen gaan zware, te gekruide maaltijden en voeding die te veel zuren bevatten. Bekend is dat soja producten opvliegers kunnen verminderen. Probeer ook alcohol, cafeïne en nicotine te vermijden voor het slapen gaan.
  • Zorg voor zoveel mogelijk daglicht gedurende de dag, dit bevorderd de aanmaak van serotonine de voorloper van het slaaphormoon melatonine.
  • Voldoende beweging en ontspanning overdag in de buiten lucht bevordert ook de aanmaak van serotonine. Dit is sowieso erg goed bij depressies en stemmingswisselingen. Bij te weinig ontspanning overdag blijft er teveel van het stresshormoon cortisol in het lichaam zitten en dit belemmert de aanmaak van het groeihormoon tijdens de nacht. Van teveel stress wordt men dus sneller oud!
  • Houd de hormoonhuishouding zoveel mogelijk in balans door een vast slaappatroon te creëren. Sta zoveel mogelijk op dezelfde tijd op en probeer op een vast tijdstip te gaan slapen, probeer dit ook in het weekend aan te houden.
  • Maak gebruik van lichte nachtkleding, het liefst van zo natuurlijke mogelijk materialen, goed ademend en snel drogend.

Kies het juiste matras

• Kies het juiste matras, denk hierbij aan een goed ventilerend koudschuim of traagschuim matras. Traagschuim matrassen kunnen in de regel iets warmer zijn dan koudschuim. Vraag aan uw matrassen specialist of ze met een goed ventilerend traagschuim werken. Hierbij gaat het om de densiteit van het traagschuim, deze ventileert het beste bij een densiteit van 50 kg/m3. Densiteit betekent de (cel) dichtheid van het schuim, deze wordt in kg’s per kubieke meter uitgedrukt. Let op, hier zijn grote verschillen in per merk. Als het matras medisch gecertificeerd is kunt u er van uitgaan dat het een goede ventilatie betreft. In een ziekenhuis wordt er vaak 24 uur per dag op gelegen dus is goede ventilatie en vochtregulatie van groot belang.
• Heeft u een donzen dekbed, vervang dit tijdens deze periode voor een 100 procent katoenen of een 100 procent puur zijden dekbed. Natuurdons is normaliter een heerlijk product maar heeft de eigenschap uw lichaamswarmte te isoleren. Een 100 procent katoenen dekbed is volledig wasbaar op 95 graden ademt goed en blijft lekker koel.
• Verstandig is om tijdens deze periode een goede molton ofwel onderdeken te gebruiken. Een luxe 100 procent katoenen molton die zeer goed transpiratie vocht opneemt en gemakkelijk wasbaar is op 60 en 90 graden. Vanaf 60 graden wassen betekend ook huisstofmijt dodend. Huisstofmijt krijgt tijdens de menopauze een grotere kans om zich te ontwikkelen in uw matras, deze allergie veroorzakers nestelen zich het liefst in een warme en vochtige omgeving. Het transpiratie vocht kan dus niet direct in uw matras of in uw matras tijk trekken maar wordt opgenomen door deze luxe molton. Dit product kunt u na het regelmatig wassen ook in de wasdroger doen en dezelfde avond weer op het bed plaatsen.

Chris Nederhorst

Mijn naam is Chris Nederhorst, oprichter van matras.info en Royal Health Foam. Ik werk al meer dan 30 jaar met veel plezier in de matrassenbranche en deel graag mijn kennis. Mocht u nog vragen hebben, bel mij gerust! U kunt mij bereiken op 070-3387010.

Delen op: